Editando Nuestro idioma en la escuela/Tz'utujiil/Expresión oral (sección)

==Ja najox chi riij ja taq tanaaj:==
#Najob’exi chi ja taq ak’alaa’ xtikeek’am ta k’in xtikinimarisaaj ta ja kichoq’ab’aliil chi riij ja ri ak’axaaneem k’in rojtaqixiik ja kitzijob’al. 
#Najob’exi chi ja taq ak’alaa’ xtikeek’am ta k’in xtikinimarisaaj ta ja kichoq’ab’aliil chi riij ja rutzijoxiik k’in utzilaj runuk’iik ja te’eej tzijob’a

Ja tzijob’eeneem ruk’iin jun winaq rajawaxiik chi qe qonojeel. Rumaal k’aari’ qasik’iij k’in nqaanuk’ chi keewach ja taq ak’alaa’ naq rik’a’tziil ja tzijooneem.
 
Ja najb’eey k’o jun ti k’amab’al tziij k’o chi nsik’ix rumaal ja ri ajtiij, k’aari’ utz nkanooj chik nik’aaj taq tziij owi taq q’ijlooneem pa ruuwi’ ja juun ka’i’ taq cholaaj nimatziij ri’. Chi ri’ nqiil wi’ naq chi taq tziijaal nkeekoj ja winaq chi q’ijlooneem. 

*Ja ri aa Ku’ ntzijoon ruk’iin rumama’. 
*Ja ta Mari’y ntzijoon ruk’iin ruutee’. 
*Ja naan Xwaana ntzijoon kuk’iin ja riiy ruumaam. 
*Ja ri aa Pala’s ntzijoon ruk’iin ruutee’. 

Ja ri aa Ku’ ntzijoon ruk’iin rumama’, ja rajilab’al jaa ri’ Juun
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil hombre y mujer.png|right|105px]]
Tzijooneem

Ja ri aa Ku’ ntzijoon ruk’iin rumama’.
 
Xruub’an k’a juutiij ja ri Ku’, xruk’axaaj chi re ja rumama’, naq ja rajawaxiik chi re ja ruk’asalemaal. 

Ja k’a taa’ xruub’iij chi re, __ja ri aa Ku’, rajawaxiik chi utz naatz’et ja k’o chi ruuwach ja ruuwach uleew, jaani’ chi re ja taq chee’, ya’, chikopii’, ja ri ee k’o chi ruupam ja ya’, ja nexik’an chi kaaj k’in chaqajaa’ ja ri ee k’o pa taq uleew. Chaqajaa’ rajawaxiik chi ne’animaaj ja winaqii’__, keeri’ xruub’iij ja taa’ chi re ja rumaam. 

Ja toq rumajoon tziij ja taa’, ja ri ak’aal qas ruya’oon ruuq’a’ xe’ reey, chi ruk’axaxiik ja ri’j. 

Ja k’a ri ak’aal xruk’axaaj chik chi re ja rumama’, ___ tib’iij tziij k’aari’ wi utz ne’atz’et ja ronojeel ja k’o chi ruuwach uleew, k’o k’a ki’kotemaal ari’ chi paam ja qak’asalemaal, k’in ruk’iin ja nimalaj Ajaaw__, keeri’ nruub’iij ja ri ak’aal. 

__ keeri’ nak’a__, ne’e ja taa’ chi re ja rumaam, __xa k’a jaari’ ja nruk’utuuj ja ri Ajaaw chi qe chi paam ja qak’asalemaal__, ne’e ja taa’. Ja k’a ri ak’aal qas nuuyak ruuwi’ toq ntzijooni ja rumama’, k’in qas utz nrak’axaaj ja nruub’iij ja ri’j. 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil p(15).png|center|350px]]
__ Xa k’a rumajk k’a ri’ ja winaqii’ ma utz ta chik nkeeb’an chi re ja naquun, ja k’o chi ruuwach uleew, chi wi’ k’o ruk’ayewaal nqaatiij chik kaamiik chi paam ja qak’asalemaal, k’iy ja ruk’ayewaal nqaatz’et chik chi ruuwach uleew__, ne’e ja taa’__jaani’ chi re ja qaamees rajawaxiik chi nqaak’ol, ma chaqata b’aar chi ri’ nqach’aqiij kaan wi’, keeri’ k’a nqaab’an chi re ja taq chee’, rajawaxiik chi neqaatiik chik juulee’, ma chaqata ruchojyiik nqaab’an, jaani’ rub’anoon kaamiik ri’ q’anij ma k’o chik ta jab’ nqa’ji, rumajk ja choyooj taq chee’ qab’anoon. 

Xa k’a rumajk ari’ xnuub’iij kaan chi aawe chi utz qatz’eta’ ja k’o chi ruuwach ja ri uleew, utz k’a chi k’o jun utzilaj k’asalemaal nqijl chuwaaq kaab’iij, k’in ja nqaaya’ kaan chi ke ja qalk’uwaal__, ne’e ja taa chi re ja rumaam. 
Ja k’a ri ak’aal qas xmaltiyoxiij chi re ja rumama’ ja utzilaj taq na’ooj xruuya’ kaan chi re, ja k’aari’ xtruukoj chi paam ja ruk’asalemaal.
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil hombre y mujer.png|right|105px]] 
'''Saamaaj'''

'''Ak’axaaneem chi ke tijoxelaa’:'''
 
*¿La neeb’an ixix kuk’iin ewati’t ee mama’ kani’ xruub’an ja ri aa Ku’? 
*¿La utz xawak’axaaj ja xruub’an ja ri aa Ku’? 
*¿La ewojtaq neetik taq chee’ ixix? 

'''Saamaaj kixiin tijoxelaa’:'''
 
*Kib’ana’ taq achib’al k’in kiqupiij k’aari’ kicholo’ naq xkojtaqiij chi riij ja ti choloon tziij. 
*Kaamiik neeb’an to jun ti esamaaj chi ewoochooch. Tewik’axaaj to chi ke eetee’ etata’ naq utz k’in ma utz ta nqaab’an chi paam ja qak’asalemaal chi paam ja ruuwach uleew. Tatz’ijb’aa to chi ruuwach juun ruuxaq wuuj. 

Teb’ana’ jun ejtz’aaneem owi tewelisaaj rachib’al ja kani’ xruub’an
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil mujer.png|right|110px]]