Editando Nuestro idioma en la escuela/Chuj/Escritura-expresión escrita (sección)

==Tzalan eli tas yaj jun howal ma bisk’olal, tas sk’ulaji yet’ sb’onab’il juk ik’ti’ tzawtej. Wach’ say jakxo winh hak’ayb’ub’al~hakuymal==
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|110px]]  
''Explica el problema, la acción y la resolución de un relato.''
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|105px]]
'''Yik’ti’al nok’ Chich''' 

Ha jun nok’ Chich tob’ te chuk~tu’ nok’, yo, sk’och hab’ tzun Okes, ke Okes lemach to wanh hincham t’a tik xchi hab’ nok’, yo sk’och hab’ jun okes chi’ b’i’an. Yamkan jak jun k’en tik, to b’at hinsay chak kotopix te’ yo haxo olkak’kan och t’a tik, to wan stelwi jab’ hinpat tik, tolab’ xchi nok’. ixta kab’i’ xchi hab’ nok’ okes chi’. Ste’ ekan hab’ kan och b’a yalanh jun k’en chi’. Sb’at hab’ nok’ Chich chi’ b’i’an, haxob’ chi’ malaj hab’ nok’ sk’ochi, yalan hab’ nok’ Okes waktej nek jun k’e’en tik, tokwal ol hincham jun xchi hab’ nok’, wach’chom hincham jun xchi, syaktan hab’ k’en nok’; haxo yilan hanheja’ yaj k’e’en, ixinyixta’ej winh Chich tik xchi nok’.
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(150).png|center|450px]]
Sk’ochab’xi nok’ t’a nok’ Chich chi junixo, wan hab’ lawlawan och nok’ yalanh jun ichamom chen. -Ke Chich haxowal yaj hach wak’an cham tik, tas yuj tzinhexta’ej xchi hab’ nok’. -To wan hinpayan~hintz’anhan chab’ koch’ix t’a tik tz’inach xchi hab’ nok’, t’a tzun Okes chi’. Wach’ b’o’ej kan och sk’ak’al chab’ koch’ix tik, to olkowa’ a tik b’atinsay chak kob’olob’ xchi hab’ nok’. Ixata kab’ an xchi hab’ tzun Okes.-olak’un ab’lej jantak to staji, olik’k’eta tzunok hiko’, tekan oleb’takto wal hinjawi xchi hab’ nok’.- slawlawan hab’ och tzun Okes chi’ yalan jun chen chi’, wik’k’eta tzunok wik’o jantak to staji tob’ xi nok’, yik’an k’eta nok’ b’i’an; sjakan sti’ nok’, yekan hab’ em nhalnaj sk’ab’ nok’, huummmnaj hab’ sk’eta nok’ honon, b’alb’on hab’ yek’ tzun okes chi’ xchi’an nok’ honon chi’. 

Sb’at hab’xi nok’, yilchaj hab’xi elta nok’ Chich chi’, olach wak’ chamok, wal hinixtani tob’ xchi nok’, haaaa ma’ay xchi nok’ sb’at nok’ elelal, haxob’ t’a jun k’en k’e’en elta nok’; sb’o’an hab’ elta b’ulan yichanh patik nok’, yel hab’ kot toktok chikin nok’.- julkan el chab’ hinwota tik an, xchi nok’, yoch hab’ yub’naj jun nok’ Okes chi’ t’a chikin nok’, sjulan hab’ nok’ tarariii sb’at tzun Chich chi’, ora si ixachwak’ emi tob’ xchi nok’, sb’at chi urnaj nok’ sk’och hab’xi nok’ sti’ jun ha ha’, hawal ha’ halajwi el tik b’i’an, wal hinixta’ani tob’ xchi nok’.
 
'''Ma’ay iniwal yaj k’eta setan jun keso chi’ kuk’b’at jun ha’ tik yo olkolo’anb’at''' b’i’an, jab’ am ol hinlo’ ha’in tik, ha’ach tik to te niwakil hach niwan olalo’, xchixi nok’. Ixta kab’i’. Skan am jikan nok’ t’ay ha’ haxob’ jun okes jun elnhej syuk’b’at ha nok’, haxob’ jun Chich tonhej tz’ak em tenan ti’ nok’ tz’akan yuk’ ha’ junxo yel hab’ linhnaj jun Okes chi´ pak’pon hab’ yek’kan nok’ Chich chi’ tze’ej, ixcham nok’ b’i’an. 

Ixlajwi awtani hab’ani, tas ix’alchaj t’a yib’anh jantak jun tz’ib’ab’il tik:

Tzatz’ib’an emi tas ixyala’, ma tas ix’aj slajwi kani.
 
Sk’an juntzanh echel, xch’oxnab’il, tzolalil t’a jichanil tas tz’aj kololoni kab’ani. 
Kilek jun tik: 

:Kob’o’ek jun kum tz’alan juntzan tik. 
:Ma chekel 
:K’anb’ej 
:K’ayb’ej:
 
:Tas wojtak 
:Tas tzinnib’ej hink’ayb’ej 
:'''Tas toxo ixink’ayb’ej''' 
:Tzinnib’ej jakxo tas t’a yib’anh jun tik: 

:Tzinnib’ej xilk’itaj wal wab’ junixo tas syala. 

:Junxo kuynab’il tak’ kob’o’an t’a ch’anh niwak hu’um t’a ichok yechel: 

:Ch’oxnab’il: 
:Makanh xumak 
:Makanh Ch’alxim 
:Ch’oxnab’il yik skilel junok kuynab’il. 

Wach’ ha juntzanh tik sb’o’ heb’ unin chi’ yik sjakwi snab’en heb’ skuyan sb’a t’a sjichanil .