Nuestro idioma en la escuela/Q'eqchi'/Vocabulario

Ch'orti' | Chuj | Popti' | Kaqchikel | Q'anjob'al | Q'eqchi' | Tz'utujiil

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Popti' p(41).png

Seeb’alil

1 Eb’ li kok’al te’xnaw roksinkil li k’iila aatin na’oksiman sa’ li aatinob’aal, sa’ eb’ li jalanjalanq chi na’ajej.

2 Eb’ li kok’al te’xnaw roksinkil ut xk’uub’ankil jalan chik li aatin cho’q re xk’eeb’al xkuutal li raatinob’aal.

Xk’anjel laj k’utunel: Aajel ru xb’eeresinkil li junjunq chi na’leb’ ut k’anjel re naq li tzolom tb’eeresi chi tz’aqal reeru cho’q re xk’eeb’al xb’ihomal li raatinob’aal li tzolom, aajel ru naq tixb’eeresi jalanjalan chi na’leb’, re naq chi kama’an yooq xk’eeb’al xk’uutal junelik. Li aatin na’oksiman sa’ jalanjalanq chi na’ajej ut aajel ru xb’eeresinkil aj wi’ chi tz’aqal reeru. B’ar naq’oksi li aatin junjunq, wiib’ oxib’ xk’utb’al

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' mujer.png

junkab’al

k’ayiil

sutam

k’aleb’aal

b’anleb’aal

Qilaq li aatin naqoksi sa’ li junkab’al: Chan ru naq k’uub’k’u li qochoch

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(43).png

Aatin nake’oksimans sa’ li junkab’al

Yuwa’b’ej

Nab’ej

Rab’in (naxye li winq)

Ko’ (naxye li ixq)

Yum (naxye li ixq)

Nach’inb’ej

Yuwa’chinb’ej

Alib’ej

B’alk

Malka’an

Ikanb’ej

Ikana’b’ej

Ib’ej

Hib’ej

kok’al

asb’ej

iitz’inb’ej

anab’ej

Alal

K’anjel: aajel ru naq li tzolom tixtzolob’ xk’ab’a’eb’ li rech’alal ut tixk’e aj wi’ b’ar wan li xk’anjeleb’ sa’ li junkab’al, jo na’b’ej, ikan, alalb’ej malaj jalan chik. Tento aj wi’ naq tixjuch’ rub’el li aatin naxjultika aniheb’ li rech’alal wankeb’ sa’ rochoch.

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png

K’uub’leb’aal tzekemq

Uk’al

Sek’

Xaml

Tib’elwa

Kape

K’aj

K’uub’

K’il

Lek

Putz’leb’/k’unte’

Emel

K’uub’leb’aal

Perpookil sek’

Ka’

Warib’aal

Ch’aat-warib’

Isb’

Sok jolom

Wark

Matk’ek

Yo’lek

Hilank

Okeb’aal

K’uleb’aal t’ikr

Chi re ch’aat

Xjolom ch’aat

Roq warib’

Ru warib’

ech’alal

Xjalam’uuchinkil eb’ li k’a’ re ru wankeb’ sa’ li k’uub’leb’aal tzekemq jo’ wi’ xk’eeb’al xk’ab’a’ li junjunq.

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png

Aatin na’oksiman sa’ k’aleb’aal

Ochoch

K’im

Tz’amb’a

Eeb’

Ruq’ b’e

Jal b’e

Ch’uutleb’aal

Cheekel poyanam

Xloq’al li aatin

K’alek

Awk

Aq’ink

Q’olok

Uq’uni’k

iximak

xorok

b’uchik

kemok

kakaw

mayejak

na’leb’ak

yo’lek

q’oqonk

si’ib’k

pak’ok

yohok

tz’uluk

k’uub’ank

Xyaab’asinkil li junjunq chi aatin, jo’ wi’ xch’olob’ankil li nake’xjultika.

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png

Aatin nake’oksiman sa’ li tzoleb’aal

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(47).png

tzoleb’aal

tzolom

k’utunel

tz’iib’leb’

tz’iib’leb’ che’

tasal hu

perel hu

sachleb’

b’isleb’

b’atz’unk

tzolok

raqal tzolok

xna’aj tzolok

ilok ru hu

juch’uk

meex

chunleb’aal

mesuul, mesleb’

aanilak

nimqi perel hu

t’ilb’a ru’uj aq’

eetalil

k’anjel

na’leb’ak

k’anjelak sa’ ch’uut

k’anjelak sa’ sumal

ajlank

b’onok

tz’iib’ak

Xjalam’uuchinkil chan ru li tzoleb’aal ut xyeeb’al chan ru rik’ineb’ li komon.

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png

Xk’anjel laj k’utunel: xyaab’asinkil li aatin junjunq rik’ineb’ li tzolom ut xsik’b’al chik xkomon nake’oksiman sa’ li na’ajej junjunq.

Aatin nake’oksiman sa’ li b’anleb’aal

Yajel

ch’iich’ re k’amok

Yaj

aj tz’ilol yajel

B’an

B’anok aj ilonel

Kutuk

nimla b’anleb’aal

Kuux

t’ortookil b’an

B’anonel

B’anleb’aal

K’anjelob’aal re ilok

Cho’ok

Aj ilol yaj

Pak’b’il iq’

b’oqok muhel

xuwajenaq

b’ak’e’k

jilok

pim

woqxinb’il b’an

k’anjelob’aal re

xk’eeb’al reeqaj

Ch’olob’ank

K’irtesink

b’isok tiq

Aatin nake’oksiman sa’ li k’ayib’aal

B’isok

B’isleb’aal

Joom

Lek

Chakach

Joob’

Cheet

Aj k’ay

Aj yakonel

Ak loq’onel

Tumin

K’ay

Loq’om

Xk’ihalil

• Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(49.1).png
• Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(49.2).png
• Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(49.3).png
• Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(49.4).png

Xtusub’ankil wiib’ oxib’ chik li aatin nake’oksiman sa’ k’ayiil, naru chi rix awimq, aq’ej, tzekemq, xul, ru awimq ut naab’al chik.

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png

Aatin nake’oksiman sa’ li sutam

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(50).png

Che’k’aam

Xul: tz’i’, wakax, kaxlan, hix, tz’ik, peepem, teken sank, mis, patzux, ak’ach.

Uutz’u’uuj: ch’upaq, musmus hab’, tuus.

Nima’

Che’: chaj, inup, tza’aj, choochok, chiin, o, koyow.

Ru awimq: pix, lamunx, tokan, rum, ik, tul, raxtul, saltul.

Awimq: ixim, kenq’, ik, maak’uy, ses.

Aatin na’oksiman sa’ li tenamit malaj teepalil

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(51).png

K’ayiil

Poopol

B’eleb’aal ch’iich’

Poyanam

Aj k’anjel

B’e

Aj jolominel tenamit

B’anleb’aal

Eetalil b’e

Tzoleb’aal

Aj k’aak’alenel tenamit

Aj xokol yaj

K’anjel: Aajel ru naq li tzolom tixch’olob’ chan ru li xtenamit, ma naab’al li che’, li b’eleb’aal ch’iich’, aniheb’ li nake’jolomink re li tenamit, b’ar wankeb’, k’a’ ru nake’xb’aanu ut wan chik xkomon naru naxtz’abo’resi ru laj k’utunel.

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png

Aatin na’oksiman sa’ li k’anjel junjunq

K’alek

Q’olok

Aq’ink

Awk

Xorok

Kemok

Tz’uluk

Pak’ok

Tz’akab’k

Juyuk

Aj peech’

K’ayink

Yeechiink

K’ehok ch’oolej

ch’iich’

k’al

pim

hu

q’em

noq’

po’ot

uk’al

k’il

uutz’u’uj

tem

xaar

k’ay

tojleb’

Naru nakatz’aqob’resi rik’in jalan chik li aatin naqab’eeresi wulaj wulaj.

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png

Aatin nak’ek’ab’a’ejin xul

Xul nake’purik:

So’sol

T’iw

Ch’ejej

Chocho’

Tz’unun

Wilix

Xul nake’wan chi re ochoch

Kaxlan

kok

Ak’ach

wakax

mis

aaq

patux

tz’i’

xul wankeb’ sa’ pim

k’anti’

hix

kej

imul

halaw

b’a

Xul wankeb’ sa’ ha’

kar

tz’i’ ha’

k’ox

pemech

kok

tap

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' mujer.png

Aatin nake’oksiman cho’q re xk’ab’a’ejinkil li junxaqalil

Jolom

Ismal

Naq u

U’uj

E

Ruuch’ e

Maatz’ u

Ko

Tz’uumal e

Kux/ja’aj

Telb’

Uq’

Ru’uj uq’

Aam

pospo’oy

ixiji’ik

xik

oq

kux oq

yiitoq

a’

it

ch’up

xb’een a’

b’aqel

juruch’

cholok’

tz’uumal

kenq’

ch’och’

maal

k’uub’ sa’

sa’ej

k’amk’ot

kux uq’

xmap oq

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' mujer.png

Aatin nake’oksiman cho’q re xyeeb’al li b’onol junjunq

Saq

Rax

Kaq

Chiin

q’eqmoyin

xb’onol choxa

q’eq

q’an

kape

saqmoyin

raxmoyin

kaqmoyin

Aatin nake’oksiman cho’q re xyeeb’al naq numtajenaq wi’ chik xb’onol

Q’anq’an

Raxrax

Kaqkaq

Q’eqq’eq

Saqsaq

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' mujer.png

Aatin nake’oksiman cho’q re li aq’ej

Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(56).png

Uuq

punit

Po’ot

Peraj

Xta po’ot

T’upuy

Wex

Xaab’

Peer xaab’

Ka’xik

Q’ol

Koton

Suq’

T’ikr

Isb’

Xt’ikrul wa/lamb’a wa